عنوان اثر: مدیریت پیوندهای شهری – روستایی برای تنوع زیستی: یک رویکرد جامع سرزمینی

MANAGING URBAN-RURAL LINKAGES FOR BIODIVERSITY: AN INTEGRATED TERRITORIAL APPROACH

ناشر:  برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد (UN-Habitat) و دبیرخانه کنوانسیون ملل متحد در مورد تنوع زیستی 

تاریخ انتشار: ۲۰۲۲

تعداد صفحات: ۵۰

اثر حاضر یک مقاله دیدگاهی[۱] برای کنوانسیون ملل متحد در مورد تنوع زیستی، و کنفرانس سازمان ملل متحد برای تنوع زیستی (کاپ ۱۵) سال ۲۰۲۲ است که برای متن نهایی اهداف چارچوب جهانی تنوع زیستی[۲] تدوین شده است.

اجرای این چارچوب نیازمند رویکردی سرزمینی فراگیر (هم روستایی و هم شهری) برای مدیریت پایدار تنوع زیستی است. وجود پیوند میان فرایندهای شهری و تحولات روستایی در سطح شهرداری ها، بخشداری ها و مناطق جهان برای حفاظت از تنوع زیستی ضروری است.

پیوندهای شهری- روستایی متکی به جریان های متقابل و مکرر مردم، کالاها و خدمات مالی، و محیط زیست میان مکان های روستایی، حومه شهری و شهری  است.

هم جریان اصلی تنوع زیستی در سراسر پیوستار شهری – روستایی[۳] و هم اتصال طبیعت در شهرها و طبیعت در مناطق بزرگ تر، باید تنوع زیستی را محترم شمرده، آن را حفظ کنند و مراقب آن باشند. تشخیص فرایندهای تکوین شهرنشینی و تحولات روستایی برای حفاظت از تنوع زیستی لازم است.

کنترل مستقیم و غیرمستقیم محرک­هایی که موجب از دست دادن تنوع زیستی – به ویژه فرآیندهای استفاده از منابع و مصرف گرایی در مناطق شهری – می شوند، نیازمند یک چارچوب سیاستی یکپارچه برای هدایت اقدامات در سطح محلی و زیر بخش های ملی است.

چنین چارچوب جامعی از جریان اصلی تنوع زیستی را در قالب یک پیوستار شهری – روستایی می­توان در ترکیب با اثرهای زیر یافت:

۱ – پیوندهای شهری و روستایی : اصول راهنما[۴].

۲ –  چارچوب اقدام برای پیشبرد توسعه یکپارچه سرزمینی[۵]که در سال ۲۰۱۹ توسط برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد و کنوانسیون ملل متحد در مورد تنوع زیستی ایجاد شد و مقرر گردید که اهداف چارچوب جهانی تنوع زیستی در کنفرانس کاپ ۱۵ تدوین شود.

مدیریت پیوندهای شهری و روستایی برای طبیعت، چارچوبی سیاستی را برای مدیریت روابط بین شهر و روستا در راستای کنش تنوع زیستی ارائه می­کند. مبانی این چارچوب شامل موارد زیر  است:

• شناخت اثرهای (بالفعل یا بالقوه) رژیم های سیاستی و تصمیم های مدیریتی در تنوع زیستی سرزمینی در چندین بخش، کنش گران و سطوح حکمرانی در مکان های دور و نزدیک.
• اتخاذ رویکرد سرزمینی برای کنش تنوع زیستی با استفاده از اصول راهنمای پیوندهای شهری- روستایی[۶] و بر اساس ظرفیت های مختلف (با شروع نقش های محلی و شهری برای حکمرانی تنوع زیستی و از جمله منابع انسانی و مالی و داخلی و خارج از قلمرو).

ده اصل راهنما می تواند مداخلات سیاستی از پیش طراحی شده را برای مدیریت پیوندهای شهری – روستایی در راستای حفاظت و کاربرد پایدار تنوع زیستی چارچوب بندی نماید^[۷]. این اصول می‌توانند مداخلات سیاستی را راهنمایی کنند تا فعالیت های پایش و تعادل بخشی منظور گردند. فعالیت های پایش و تعادل بخشی دربرگیرنده کنش گران سرزمینی، ارتقای متوازن مشارکت، حقوق بشر، و عدم آسیب دیدن جوامع انسانی و اکوسیستم ها خواهد بود.

اثر حاضر ۱۵ هدف موقتی را برای نیل به اهداف چارچوب جهانی تنوع زیستی  در بطن اصول پیوندهای شهری – روستایی مشخص می نماید. این امر مجموعه ای از نقاط ورودی قابل انجام را برای اجرای اهداف چارچوب فوق الذکر از طریق مدیریت پیوندهای شهری – روستایی مهیا می سازد. این تنها نقطه شروعی برای توسعه بیش تر رویکردهای سرزمینی یکپارچه است تا به تعاملات شهری – روستایی در موقعیت (محل اصلی خود[۸]) و خارج از موقعیت[۹] و یا در حالت دور – پیوسته [۱۰]. پیوندهای شهری و روستایی عرصه سیاست گذاری کلیدی برای تنوع زیستی و راهی برای تولید هم افزایی بین سطوح ملی و زیر بخش های ملی در اجرای چارچوب تنوع زیستی برنامه جهانی پسا ۲۰۲۰ است. عناوین برخی از گفتارهای اثر حاضر عبارتند از:

• طبیعت، بنیاد پایداری سرزمینی است.
• چرا پیوندهای شهری – روستایی برای تنوع زیستی مهم است؟
• پایداری سرزمینی به هم پیوسته.
• اثرهای جهانی و سرزمینی پیوندهای شهری – روستایی بر تنوع زیستی.
• به سوی یک چارچوب سیاستی برای مدیریت پیوندهای تنوع زیستی.
• اصول راهنمای پیوندهای شهری- روستایی برای کنش تنوع زیستی.
• دستور کار تنوع زیستی جهانی و پیوندهای شهری – روستایی.

[۱] Position Paper

[۲] Global Biodiversity Framework (GBF)

[۳] Rural-Urban Continuum

[۴] Urban-Rural Linkages: Guiding Principles  (URL-GP)

[۵]  Framework for Action to Advance Integrated Territorial Development

[۶] URBAN-RURALLINKAGES:GUIDINGPRINCIPLES

[۷]  صول راهنمای پیوندهای شهری- روستایی به اختصار عبارتند از :  

مداخلات محلی محور؛ حکمرانی یکپارچه؛ رویکردهای مبتنی بر نظام های عملکردی و فضایی؛ از حیث مالی فراگیر؛ شراکت متعادل؛ مبتنی بر حقوق بشر؛ آسیب نزدن و برقراری حمایت اجتماعی حساسیت زیست محیطی؛ فعالیت مشارکتی؛ داده منشاء بودن و اطلاعات محوری.

[۸]  In-Situ 

[۹]  معادل  Ex-Situ  این اصطلاح به طور معمول برای حفاظت گونه­های جاندار در خارج از محیط اولیه زندگی آنان به واسطه جابجایی اطلاق می گردد.

[۱۰] ترکیب دور – پیوسته در اینجا برای توضیح اصطلاح  Telecoupled ابداع شده است Telecoupling یا دور پیوستگی یک راهبرد است که به گونه ای جامع تاثیرهای اقتصادی – اجتماعی و زیست محیطی را در یک فاصله مکانی تجزیه و تحلیل می کند. مفهوم دور پیوستگی گسترش منطقی پژوهش بر نظام های انسانی و طبیعی است که در آن تعاملات در مکان های جغرافیایی خاصی روی می دهد.]   به روشی یکپارچه پرداخته شود.