نویسنده:  دکتر حسین شیرزاد ، تحلیل گر و دکترای توسعه کشاورزی

توازن میان دیپلماسی غذایی ، دیپلماسی آب، خودکفایی فضا محور(نه منبع محور) و مدیریت انعطاف پذیر زنجیره‌های ارزش، هسته اصلی استراتژی امنیت غذایی کشور ایران در یک دهه آینده خواهند بود تا ضمن تکیه بر توانمندی های تولید ملی، ریسک­های متنوع و متکثر واردات مواد غذایی را که در نهایت خارج از کنترل است، با رعایت ضوابط و تنظیمات زیست محیطی مدیریت کند. این “پروبلماتیک” می‌تواند مستلزم تقویت لجستیک غذا، همکاری در پیمان ها و نهادهای چندجانبه منطقه ای و جهانی باشد تا منظومه امنیت غذا را انعطاف‌پذیرتر و پذیرای منافع واردکنندگان مواد غذایی کند.

حفظ سیستم تجارت چندجانبه مواد غذایی و اجتناب از انواع محدودیت‌های صادراتی که در طول بحران جهانی غذا در سال‌های اخیر رخ داده، الزامات فوری هستند. در حال حاضر ترکیه، افغانستان، عراق، آذربایجان از کشورهایی محسوب می شوند که برای تامین منابع آبی مطمئن و نیازهای تغذیه ای پایدار جمعیت خود با ایران رقابت می کنند، این رقابت منجر به افزایش اصطکاک های ژئوپلیتیکی می شود و مناطقی را که دارای آب یا مازاد مواد غذایی سالم تولید می کنند، در مزیت مشخصی قرار می دهند. حتی کمبود و اختلالات زنجیره تامین باعث تحولات ژئوپلیتیکی می شود. رشد مواد غذایی مغذی به دلیل اختلالات آب و هوایی به طور فزاینده ای چالش برانگیز می شود.

ما در جهانی زندگی می کنیم که در حال حاضر با کاهش زمین های زراعی و اثرات تغییرات آب و هوایی روبرو هستیم. به عنوان مثال، تخریب زمین در حال حاضر بهره وری 23 درصد از زمین های کشاورزی جهان را کاهش داده است و بیش از 577 میلیارد دلار از تولید سالانه کشاورزی در معرض خطر از دست دادن گرده افشان ها است. انتظار می رود تولید جهانی غذا با تغییرات اقلیمی 8 درصد کم تر از بدون آن رشد کند . انتظار می رود بازده میوه ها و سبزیجات تحت سناریوی تغییرات آب و هوایی تا 6 درصد کاهش یابد .

برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک نمایید.